بازسازی استخوان فرایندی است که در آن بافت استخوان بالغ تخریب شده و بافت استخوانی جدید تشکیل می‌شود. این فرایند بر صدماتی مانند شکستگی استخوان، پوکی استخوان یا آسیب‌های جزئی که در طی فعالیت‌ طبیعی روزمره رخ می‌دهد موثر است.

پوکی استخوان زمانی اتفاق می‌افتد که در بافت استخوان حفره‌های توخالی ایجاد شود، فضای داخلی استخوان تخریب شود و بافت استخوانی تازه جایگزین نشود.

ریسک فاکتورهای ابتلا به پوکی استخوان:

میزان پوکی استخوان در زنان، ۴ برابر مردان ذکر شده است و شکستگی ناشی از آن در زنان، تقریبا دو برابر مردان شایع است. البته از ۷۵ سالگی به بعد، پوکی استخوان در زنان و مردان به یک اندازه شایع است ولی این بیماری، اغلب بیماری زنان شناخته می‌شود.

علائم پوکی استخوان:

پوکی استخوان در واقع هیچ علامتی ندارد، مگر تا زمانی که عوارض آن رخ دهد. هر گونه شکستگی که در پی یک آسیب جزئی رخ می‌دهد، باید شک شما را نسبت به پوکی استخوان برانگیزد.

علل پوکی استخوان:

ـ توده استخوانی: تا اواسط دهه ۲۰ زندگی حداکثر توده استخوانی ایجاد می‌شود. در افراد مسن، توده استخوانی سریع‌تر از آنچه به دست می‌آید از بین می‌رود. توده استخوانی کمتر، ابتلا به پوکی استخوان در پیری را در پی دارد.

ـ تاثیر جنس، سن و نژاد: زنان نسبت به مردان احتمال بیشتری دارد که به پوکی استخوان مبتلا شوند. ابتلا به پوکی استخوان در افراد مسن‌تر بیشتر است. افراد سفید پوست یا آسیایی در معرض خطر بیشتر پوکی استخوان قرار دارند.

ـ تاثیر سابقه خانوادگی و جثه بدنی: اگر پدر یا مادر دچار پوکی استخوان شوند، خطر ابتلا فرزندان بی این بیماری بیشتر می‌شود. افراد با جپه کوچک‌تر، به دلیل اینکه توده استخوانی کمتری دارند، بیشتر در معرض ابتلا به پوکی استخوان قرار دارند.

ـ هورمون‌های جنسی: با کاهش سطح هورمون‌های جنسی، استخوان تضعیف می‌شود. کاهش میزان استروژن در زنان در دوره یائسگی و در اثر درمان سرطان سینه، کاهش میزان تستوسترون در مردان با افزایش سن و ابتلا به سرطان پروستات، احتمال ابتلا به پوکی استخوان را افزایش می‌دهد.

ـ مشکلات تیروئیدی: سطح بالا و غیر طبیعی هورمون تیروئید مثل زمانی که تیروئید بیش از حد فعال باشد و یا فرد هورمون تیروئید را برای درمان کم کاری تیروئید مصرف کند، می‌تواند باعث از دست رفتن توده استخوان شود.

ـ مصرف دارو‌ها، کلسیم و ویتامین D: مصرف طولانی مدت داروهای کورتیکواستروئید مانند پردنیزون و کورتیزون، مصرف کم کلسیم و ویتامین D، احتمال ابتلا به پوکی استخوان را افزایش می‌دهد.

ـ بیماری‌‌ها: ابتلا به بعضی از بیماری‌ها مانند بیماری التهابی روده، بیماری مزمن کلیوی، بیماری مزمن کبدی،‌ ابتلا به سرطان و بیماری‌های روماتیسمی می‌تواند فرد را مستعد پوکی استخوان کند.

ـ ژنتیک: امروزه مشخص شده تغییرات ژنتیکی در ایجاد پوکی استخوان نقش دارند.

تشخیص پوکی استخوان:

تراکم استخوان توسط دستگاه‌هایی با سطوح پایین اشعه ایکس برای تعیین نسبت مواد معدنی در استخوان اندازه‌گیری می‌شود. در این آزمایش، فرد از یک دستگاه مجهز به اسکنر عبور می‌کند.

چگونگی جلوگیری از پوکی استخوان:

ـ تغذیه و ورزش: داشتن تغذیه خوب و انجام ورزش منظم برای حفظ سلامت استخوان‌ها در طول زندگی ضروری است.

ـ پروتئین: پروتئین یکی از اجزای تشکیل دهنده استخوان است. اگر به دنبال منابع مناسب پروتئین هستید، می‌توانید از سویا، آجیل، حبوبات، لبنیات و تخم مرغ استفاده کنید. بزرگسالان سالمند نیز ممکن است به دلایل مختلف پروتئین کمتری مصرف کنند. مکمل پروتئین برای این افراد یک گزینه مناسب است.

ـ حفظ وزن مناسب: حفظ وزن مناسب همانطور که برای سلامتی به طور کلی لازم است، برای پیشگیری از پوکی استخوان نسز ضروری است.

ـ مصرف کلسیم: مردان و زنان ۱۸ تا ۵۰ ساله، روزانه ۱۰۰۰ میلی گرم، و زنان بالای ۵۰ سال و مردان بالای ۷۰ سال به روزانه ۱۲۰۰ میلی گرم کلسیم نیاز دارند. اگر تامین کلسیم از رژیم غذایی دشوار باشد،‌ می‌توان از مکمل‌های کلسیم استفاده کرد. ولی توجه داشته باشید که مصرف بیش از حد کلسیم بدون کنترل آن توسط پزشک می‌تواند منجر به سنگ کلیه شود.

ـ ویتامین D: این ویتامین توانایی بدن برای جذب کلسیم را بهبود بخشیده و سلامت استخوان را تضمین می‌کند. معوملا مقادیر کافی ویتامین D از نور خورشید دریافت می‌شود، اما اگر در مناطقی زندگی می‌کنید که نور خورشید زیادی دریافت نمی‌کنید، می‌توانید زیر نظر پزشک از مکمل ویتامین D استفاده کنید.